Ali Akay ve öğrencileri vaka analizcisi Michel Foucault’nun 1961 yılında yayımlanmış olan Deliliğin Tarihi adlı eserinin ilk bölümünü klasik okumanın dışına çıkarak Delilik Gemisi’nde yeniden ele almaktadır. Akay ve öğrencileri, eserdeki sanatsal nüveler içinde barınan verilerin kullanım alanlarının nasıl ve nerede olabileceğini bir çeşit yeniden okuma ile ilgilisine sunmaktadır.
Delilik Gemisi teması bakımından Foucault’nun soykütüğünü ve arkeolojik kazı çalışmasının sonuçlarını göz önüne alarak, filozofun her vakada başka türlü bir yönelimi olduğunu düşünen bir çıkış noktasından yola çıkmakta.
Edebiyat ve plastik sanat metinleri ile Deliliğin Tarihi arasında bağlantı kurma noktasında farklı bir bakış açısı sunarak Türkçe literatüre bu yeni eğilimde öncü olma mertebesinde bir katkı sağladığı düşünülmekte.
Ali Akay ve öğrencileri söz üzerine yaptıkları bu derin araştırmada ne derece etkin deneyciler olabildiklerini çalışma kapsamında Stultifera Navis ile göstermekte ve tarihin farklı kırılma uçlarına sıçrayarak okuyucuya adeta bir söz şöleni sunmaktadır.
‘’Deliliğin Tarihi’nin başında Foucault’nun örnek olarak yer verdiği “Deliler Gemisi” (Das Narrenschiff) hem plastik hem edebî anlamda ele alınmaktadır. Brant’ın “Deliler Gemisi” Orta Çağ metinlerinden biri olarak, delilerin nehirlere bırakıldığının anlatıldığı Foucault’nun kitabının 27. sayfasında karşımıza çıkmaktadır. Foucault, burada bu metni “hem plastik sanatlar açısından hem de edebî” olarak ele aldığını yazmaktadır. Bu ikisinin arasındaki heterojenlik Foucault için bir rüyada birleşmektedir. Foucault buna “uç uyum” der; yani sonsuza kadar giden bir uyumdan söz eder: Das Narrenschiff meselesi. Bu geminin özelliği “deliler gemisi” olmasıdır; çünkü bir yanda Brueghel ve Bosch’un yapmış olduğu resimler, öte yandaysa Brant’ın metni. Brant gibi yavaş yavaş varacağımız yer burası; ama üzerinden hızlı bir şekilde geçtiğimiz metinlerdir bunlar genelde.’’
*Künyeden alıntı.
Kitabı satın almak için Ayrıntı Yayınları'nın sitesinden sipariş verebilir, çeşitli kitabevlerinden temin edebilirsiniz.
Yazar: Dilara Aydın
