“Hayat, her şeye rağmen güzel değil.”


Bir insanın kendini öldürmek istemesi etik midir? Ya da soruyu şöyle sorayım: Yaşamak bir hak mıdır, yoksa bir yükümlülük mü?

2004 yapımı İçimdeki Deniz filmi, bu sorunun üzerine parmak basıyor. Filmde Ramon Sampedro karakteri, yaşamı ve hayatı çok seven birisidir. Ancak bir gün geçirdiği kaza sonucunda felç kalır ve yatalak olur. 28 yıl hareketsiz kalan Ramon, artık kendisini bir ‘yük’ olarak görmeye başlar ve devletten ötenazi, yani kendi ölümünün gerçekleştirilmesini talep eder.

Ramon, filmde ne kadar depresif bir şekilde gözükse de flashback sahnelerden gördüğümüz kadarıyla kazadan önce oldukça sosyal ve mutlu birisidir. Onu bu hale sokan şey, aslında hareket özgürlüğünün elinden alınmış olmasıdır. Onun artık tek dileği, itibarlı bir şekilde ölmektir…

Bir sahnede Ramon’u ötenaziden vazgeçirmeye çalışan Papaz şöyle söyler:


—İtibarlı ölüm gibi lafları neden kullanıyorsun? Neden bu örtülü kelimeleri bir kenara bırakıp her şeye tüm sadeliğiyle hitap etmiyorsun? İntihar ediyorum de! Olsun bitsin.

—Temsil ettiğiniz kurum idam cezasını kabul etmiş ve bunu yüzyıllar boyunca onun istediği şekilde düşünmeyenlere büyük bir keyifle uygulamışken sizin benim yaşamımla bu kadar ilgileniyor olmanız beni oldukça şaşırtıyor.

—Şu an demagoji yapıyorsun.

—Evet tabii ama dediğiniz gibi örtülü lafları kenara bırakırsak, bana yapmak istediğiniz bu olurdu öyle değil mi? Beni diri diri yakmak! Beni, özgürlüğümü savunuyorum diye yakmak.

—Dostum! Bir hayatı yok eden özgürlük, özgürlük değildir.

—Özgürlüğü yok eden yaşam da yaşam değildir.


Peki ölmeyi bu kadar isteyen bir kişinin itibar arayışının nedeni nedir?

Antropolog Ernest Becker, Ölümü İnkar adlı kitabında insanın ölümü karşılayışı hakkında ilginç anektodlar sunar. Ona göre bir gün öleceğinin bilincinde olan insanlar, içlerindeki ölüm korkusu bastırmak için bazı inançlara ihtiyaç duyarlar. Bunlara örnek olarak “dini inançlar”ı gösterebiliriz. Bütün dini inançlar, ölümden sonra ahiretin varlığını kabul eder. Dinlere göre ölüm, bir son değildir. Filmdeki Ramon karakterinin ölüm motivasyonu da biraz bu inançlara bağlıdır. O da öldükten sonra yeniden özgür olacağına inanır.

Filmin ana noktasında Ramon'a gerçekten değer veren iki kadın devreye girer. Bunlar Juvia ve Rosa karakterleridir. Juvia, Ramón'u anlar ve onun istediği gibi ölmesine yardımcı olmak ister. Rosa ise onu tekrar hayatı sevmesi ve intihar etmemesi için ikna etmeye çalışır. Peki bu durumda Ramon'a gerçekten değer veren sizce hangisidir?