Sanat Tarihi köklü bir tarihtir. Bu köklü tarih içerisinde çeşitli akımlar ve dönemler oluşmuştur. Bu yazımda Barok ve Rokoko akımlarından bahsedeceğim. Şimdiden keyifli okumalar... 😊


Barok sanatı, 16. yüzyılın ortalarından itibaren ortaya çıkıp etkisini 18. yüzyılın ortalarına kadar sürdüren bir akımdır. Barok dönemi öncelerde Katolik Kilisesi'ne bir propaganda olarak ortaya çıkmıştır. Bu akım, Avrupa’da sanata hâkim olan Katolik ülkelerde başta mimari, heykelcilik ve süsleme sanatlarında etkisini gösteren bir akımdır.


Dönem konularına bakıldığında günlük yaşantıdan daha çok dinî konuların ele alındığını görürüz. Eserlerde Hz. İsa, Meryem Ana gibi birçok figüre rastlanır.

Biliriz ki her akım kendisinden öncekine bir tepki niteliğinde ortaya çıkar. Barok akımı ise Klasisizm akımına tepki olarak ortaya çıkmıştır. Düzgün olmayan inci anlamına da gelen Barok, sanat dünyasına yeni bir heyecan ve serbestlik getirmiştir.


Barok dönemine genel olarak bakıldığında Rönesans’a bir karşıtlık, karşı çıkma görülür. Rönesans’ta yer alan simetriye karşı Barok’ta asimetri, temel geometriye karşı eğrisel biçimler, durağanlığa karşı ise hareketlilik mevcuttur.


İtalya’dan dünyaya yayılan Barok sanatının ortaya çıkışında dönemin koşulları da göz önüne alınarak bakıldığı zaman din adamlarının etkisi bu dönemde oldukça fazladır. Bu nedenle eserlerde dinî konulara oldukça önem verilmiştir.


Rokoko ise Barok akımının ardından gelişmiş olup 18. yüzyılın ortalarında başlamıştır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi her akım diğer bir akıma tepki olarak doğmuştur. Bundan dolayı Rokoko akımı da aslında Barok akımına tepki mahiyetinde ortaya çıkmıştır. Ayrıca Rokoko sanat tarihinde Barok akımının son aşaması olarak da nitelendirilir.


Rokoko akımı Barok akımına göre daha sade ve zarif çizgilere sahiptir. Fransızcada “çakıl taşı” anlamına gelen bu akım etkisini daha çok mimarî alanda göstermiştir.


Her ne kadar Fransa’da soylu kesimin beğendiği ve kullandığı bir sanat olsa da zamanla soylu kesim sınırlarını aşan bir akım olmuştur. İşte bu yüzden, bu akıma karşı pek çok ülkenin etkisi artmıştır. Rokoko akımı da Barok akımı gibi özellikle Avrupa ülkelerinde (İngiltere, Fransa, Güney Almanya...) etkisini göstermiştir.


Motif olarak her eserde deniz kabuğu ve bitki figürleri görülür. Ayrıca bazı eserlerde C ve S harflerinin sıkça yer verildiği de dikkat çeker.


Barok ve Rokoko akımı Osmanlı'da diğer ülkelere göre farklı bir ilerleyiş göstermiştir. Bu iki akım Avrupa ülkelerinde Barok-Rokoko olarak ilerlemişken Osmanlı 1730-1750 tarihleri arasında Rokoko-Barok olarak ilerlemiştir.


Osmanlı tarihinde Barok akımının ilk eseri Nuriosmaniye (1755), Rokoko akımının ilk eseri ise Topkapı Sarayı’nda I. Mahmud döneminde yeniden dekore edilen "Şehzadeler Mektebi" adındaki odanın süslemeleri sayılır.




Kaynakça:


https://bilgihanem.com/rokoko-sanati-nedir/

https://islamansiklopedisi.org.tr/rokoko

https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/osmanlinin-ilk-barok-mimari-eseri-nuruosmaniye/1251074

https://www.istanbulsanatevi.com/resim-ekolleri/barok-nedir-ne-demektir/#




Yazar: Sıla Coşguner