Annabel Lee
Senelerce, senelerce evveldi;
Bir deniz ülkesinde
Yaşayan bir kız vardı, bileceksiniz.
İsmi Annabel Lee;
Hiçbir şey düşünmezdi sevilmekten
Sevmekten başka beni.
O çocuk ben çocuk, memleketimiz
O deniz ülkesiydi.
Sevdalı değil karasevdalıydık
Ben ve Annabel Lee;
Göklerde uçan melekler bile
Kıskanırdı bizi.
Bir gün işte bu yüzden göze geldi,
O deniz ülkesinde,
Üşüdü rüzgarından bir bulutun
Güzelim Annabel Lee;
Götürdüler el üstünde
Koyup gittiler beni,
Mezarı oradadır şimdi,
O deniz ülkesinde.
Biz daha bahtiyardık meleklerden
Onlar kıskandı bizi,
Evet! Bu yüzden, şahidimdir herkes
Ve o deniz ülkesi
Bir gece bulutun rüzgarından
Üşüdü gitti Annabel Lee.
Sevdadan yana, kim olursa olsun,
Yaşça başca ileri,
Geçemezlerdi bizi;
Ne yedi kat göklerdeki melekler,
Ne deniz dibi cinleri,
Hiçbiri ayıramaz beni senden
Güzelim Annabel Lee.
Ay gelip ışır hayalin erişir
Güzelim Annabel Lee;
Bu yıldızlar gözlerin gibi parlar
Güzelim Annabel Lee;
Orda gecelerim, uzanır beklerim
Sevgilim, sevgilim, hayatım, gelinim
O azgın sahildeki,
Yattığın yerde seni.
Edgar Allan POE
Çeviren: Melih Cevdet ANDAY
Annabel Lee şiirinde ilk dizelerden itibaren romantizm akımının duygusallığı göze çarpar. Romantizm, duygu ilkesini aklın kesin hakimiyetine karşı olarak ele alır. Fakat duygu, klasisizm akımının aksine genel değil, özeldir ve sanatkârına özgüdür. Şiirde işlenen duygusal tema melankolik ve hüzünlüdür. Bu durum, bizlere yine romantizm akımının ilkelerini işaret eder. Romantizm akımında duygusallık çoğu zaman hüzünlü, karamsar ve melankoliktir. Sanatkâr hem kendi iç dünyasına hem de dış dünyaya karşı aşırı bir hassasiyet taşır.
Şiir, senelerce evvel var olan bir ülkeyi hatırlatarak başlar. Bir şeyleri hatırlamak, geçmişe gitmek başlı başına hüzünlü ve melankolik bir eylemdir. Senelerce evvel var olan ülkede çocuktur ve çocukken sevdiği kadını, aşkını anlatır. Bu sevda meleklerin bile kıskandığı bir kara sevdadır. Şair, senelerce evvel yaşananlardan bahsederken aynı zamanda kaçış temasını da işler. Kaçış teması romantik edebiyatın bir başka ilkesidir. Sanatkârlar, çoğu zaman hayali beldelere, ıssız yerlere kaçarlar. Tarihe ve tabiata yönelirler. Şiirde ise şair, hayalindeki deniz ülkesine gider, geçmişe döner ve tabiata kaçar. Tabiata kaçışla birlikte tabiat ilkesinin de şiirde işlendiğini görürüz. Romantizm için tabiat çok önemlidir ve tabiat, onlar için dış dünyayı temsil eder. Sanatkârlar içine düşülen bunalımdan, yaşamın kötülüklerinden kaçmak için daima tabiata sığınırlar.
Şiirde lirizm doruk noktadadır. Lirizm, romantiklerin temel ilkelerinden biridir. Lirizmin kaynağı, sanatkârın ferdi duygularıdır. Hayal, ümit, mutluluk, bedbinlik gibi duygular sanatkârların ferdi duygularıdır, sanatkârlar eserlerini bu ilkelere dayandırmışlardır. Şiirde lirizm olduğu kadar ferdiyetçilik de vardır. Şiirdeki bedbin duygu, şairin ferdi duygusudur. Şair de eşini kaybetmiştir. Genelde, Annabel Lee şiirini, Poe’nun kendi eşi için yazdığı düşünülmektedir. Şiirle beraber şairin yaşamına bakıldığında, bu düşünce biraz daha sağlamlaşır. Poe’nun eşi, onun amcasının kızıdır ve gerçekten çocukluklarından beri birbirlerini tanımaktadırlar. Poe, ona çocuk yaştan beri aşıktır. Daha sonra evlenmişlerdir ve çok mutlu bir evlilikleri olmuştur. Daha sonrasında ise Poe’nun eşi hastalanarak ölmüştür. Şiirde lirizm, ferdiyetçi bir şekilde işlenmiş olmakla birlikte evrensele de hitap etmektedir.
Tasvir, romantizm akımının önemli niteliklerinden biridir, eserlerde tasvirlere geniş yer verilmiştir. Bu tasvirlerle hem konunun hem de ruh durumunun anlatılması oldukça önemlidir. Şiirdeki tasvirler ise romantik ve gotiktir. Şairin aşkını anlattığı dizelerde, konuyu anlamamızı sağlayan romantik tasvirler vardır. Aşkından, sevdiği kadından bahsettiği dizeler romantik tasvirlerle verilmiştir. Gotik tasvirler ise şairin hüzünlü ve karamsar ruh halini yansıtan dizelerdedir. Tabiatın anlatıldığı dizelerde de gotik tasvirler vardır. Romantizmde tabiat huzurlu bir yer olarak işlenirken burada şair gotik edebiyattan etkilendiği için kasvetli bir ortam yaratmıştır.
Mısra Ergök
2021-09-02T20:25:21+03:00Lirizmle beraber sembolizmi de hissettiğim bir şiir bu. Poe’nun romantik mi yoksa sembolist mi olduğu tartışmaları hala devam ediyor ama çoğu kaynak her ikisinin de olduğunu söyler. Masalımsı dokusuyla ve bazı imgesel dokunuşları ile sembolizmden de izler barındırdığını söyleyebilirim. :)
Songül Akamoğlu
2021-08-26T07:19:34+03:00Teşekkürler :)
Songül Akamoğlu
2021-08-25T23:30:49+03:00Teşekkür ederim. :)
Haneke
2021-08-25T23:20:20+03:00Güzel, tadında bir metin olmuş. İlgiyle okudum, ellerinize sağlık.